Gierzwaluwjongen
De jonge gierzwaluwen, in een nestkast verderop in mijn straat, kunnen nu ieder moment hun vleugels uitslaan. Nadat ze de grote duik in het diepe genomen hebben, zal het bijna twee jaar duren voor ze weer vaste grond onder hun pootjes voelen. Nog hooguit een paar weken vliegen ze rond boven onze moerassen en meren, waar ze zich volvreten met muggen, daarna zetten ze koers naar het zuiden. Ze volgen de Europese kustlijn naar Gibraltar, steken daar de Middellandse Zee over en migreren dan via West-Afrika, dwars door het Congobekken, naar Mozambique, om eind april weer terug te keren in Nederland: een tocht van in totaal bijna 20.000 kilometer. Dat is een onvoorstelbare prestatie, zeker als je bedenkt dat deze vogels nog geen 40 gram wegen. En in al die tijd komen ze niet één keer aan de grond: ze eten, drinken, paren en slapen zelfs in de lucht. Dit laatste doen ze door tot grote hoogte te vliegen, waarna ze langzaam naar beneden zweven, terwijl ze de ene hersenhelft laten rusten en de andere gebruiken om een oogje in het zeil te houden. Als de jongen van dit jaar eind april in Nederland terugkeren, gaan ze nog niet meteen broeden. Deze adolescenten (ook wel schreeuwers genoemd) blijven een maand of twee luid gierend boven de dorpen en steden rondvliegen - waarbij ze de broedende volwassen gierzwaluwen regelmatig de stuipen op het lijf jagen - daarna vertrekken ze alweer naar Afrika. Pas het voorjaar daarop zullen ze zelf een plekje zoeken om een nestje te maken. Wil je dit spektakel van dichtbij meemaken en de gierzwaluw een handje helpen? Dan raad ik je aan om zelf zo’n gierzwaluwnestkast op te hangen.
Wat kan jij doen?
Ook al dat andere jonge grut bij jou in de tuin kan jouw hulp goed gebruiken. Zet een drinkschaal voor ze neer, het liefst op een plek waar de kat er niet bij kan. Zorg voor een weelderige begroeiing, zodat ze zich kunnen verstoppen als er gevaar dreigt, en wacht nog even met snoeien. Trek zo veel mogelijk tegels uit je tuin en zaai daar inheemse kruiden en bloemen in, zodat er voldoende insecten voor ze zijn om te eten. En het belangrijkste, doe je kat een belletje of een felgekleurd sjaaltje om (vogels kunnen uitstekend kleuren zien) en houd hem of haar ’s nachts binnen, want huiskatten en verwilderde katten doden in Nederland zo’n 18 miljoen vogels per jaar. Sinds 1990 namen stadsvogelpopulaties gemiddeld met meer dan de helft af en alleen wij kunnen deze trend keren.